يکي ديگر از راه‌کارهاي رسيدن به حالت توبه و مداومت و استمرار اين حالت معنوي، اين است که انسان، آيات کريمه‌اي را که در قرآن‌کريم راجع به توبه وجود دارد، مطالعه و براي خود تکرار کرده و در آن تفکّر و تدبّر نمايد. مطالعة اين آيات، ميزان رحمت و مغفرت پروردگار متعال را براي آدمي آشکار مي‌سازد و تکرار آن، او را به توبه و بازگشت به سوي پروردگار متعال تشويق مي‌کند.

اگر انسان بداند که هنگام توبه، خداوند به او سلام مي‌کند و از روي رحمت خويش او را مي‌آمرزد، بعيد است اقدام به توبه ننمايد:

>وَ إِذا جاءَكَ الَّذينَ يُؤْمِنُونَ بِآياتِنا فَقُلْ سَلامٌ عَلَيْكُمْ كَتَبَ رَبُّكُمْ عَلي‏ نَفْسِهِ الرَّحْمَةَ أَنَّهُ مَنْ عَمِلَ مِنْكُمْ سُوءاً بِجَهالَةٍ ثُمَّ تابَ مِنْ بَعْدِهِ وَ أَصْلَحَ فَأَنَّهُ غَفُورٌ رحيم<^[1]

محبّت خداوند به بندة توّاب، نعمت بزرگ ديگري است که دانستن آن، بندة گنه‌کار را به توبه وادار مي‌کند:

>ان‌ِّ اللهَ يُحب‌ُّ التِّوّابين‌َ وَ يُحب‌ُّ الْمُتَطَهَّرين<^[2]‌

اين حقيقت در روايات شريف اهل بيت( نيز جايگاه وي‍ژه‌اي دارد:

«إِذَا تَابَ الْعَبْدُ الْمُؤْمِنُ تَوْبَةً نَصُوحاً أَحَبَّهُ اللَّهُ»^[3]

در اين زمينه، آيات و روايات متعدّدي وجود دارد که انسان مي‌تواند با مطالعه و درک مفاهيم آن‌ها، به حالت توبه دست يابد و منزل توبه را پشت سر گذارد. فصل مشترک آيات شريفي که پيرامون اين موضوع نازل شده است و نيز رواياتي که در اين زمينه وجود دارد، اين است که خداوند متعال، همة گناهان انسان را پس از توبه،  مي‌آمرزد، هرچند گناهان او بزرگ و فراوان باشد. و از بازگشت بندة گناهکار بسيار خوشحال مي‌شود. در برخي موارد نيز بيان شده است که خداوند، درهاي رحمت خويش را به سوي بندة توبه‌کننده مي‌گشايد:

«الْمُؤْمِنُ إِذَا تَابَ وَ نَدِمَ فَتَحَ اللَّهُ عَلَيْهِ مِنَ الدُّنْيَا وَ الْآخِرَةِ أَلْفَ بَابٍ مِنَ الرَّحْمَةِ»^[4]

وقتي مؤمن توبه کند و از کردة خويش پشيمان شود، خداوند هزار باب رحمت از دنيا و آخرت را به روي او مي‌گشايد.

مطالعة اين‌گونه آيات و روايات، که صرفاً به چند نمونه از آن اشاره گرديد، براي دستيابي به حالت توبه و رسيدن به اين باور که خداوند، آمرزنده و مهربان است، بسيار مفيد و مؤثّر مي‌باشد. خداوند متعال در سورة فرقان، اين واقعيّت مهم و سازنده را قدري روشن‌تر و با تصريح بيشتري بيان مي‌دارد؛ ابتدا مي‌فرمايد:

>وَ الَّذينَ لا يَدْعُونَ مَعَ اللَّهِ إِلهاً آخَرَ وَ لا يَقْتُلُونَ النَّفْسَ الَّتي‏ حَرَّمَ اللَّهُ إِلاَّ بِالْحَقِّ وَ لا يَزْنُونَ وَ مَنْ يَفْعَلْ ذلِكَ يَلْقَ أَثاماً، يُضاعَفْ لَهُ الْعَذابُ يَوْمَ الْقِيامَةِ وَ يَخْلُدْ فيهِ مُهاناً<[5]

و آنان كه معبود ديگرى با خداوند نمى‏خوانند، و نفسى را كه خدا محترم و مصون داشته، جز به حق نمى‏كشند، و زنا نمى‏كنند، و كسى كه چنين كند به كيفرى (سخت) برخورد نمايد. براى او در روز قيامت عذاب دو چندان مى‏شود و پيوسته در آن خوار مى‏ماند.

آيات مربوط به توبه، معمولاً به طور کلّي مي‌فرمايد که خداوند گناهان انسان را مي‌بخشد و در برخي موارد نيز به بزرگ بودن يا علني بودن گناهان اشاره مي‌فرمايد؛ امّا اين آيات، با صراحت کامل و به صورت مصداقي، سه گناه زشت و اساسي يعني: شرک در پرستش خداوند، قتل نفس محترم و زنا را به عنوان سه ناهنجاري بزرگ اخلاقي معرّفي‌ کرده و عذاب اين گناهان را مضاعف بر مي‌شمرد، سپس ميزان‌ رحمت و مغفرت خداوند تبارک و تعالي را هويدا مي‌سازد و مي‌فرمايد:  

>إِلاَّ مَنْ تابَ وَ آمَنَ‌ وَ عَمِلَ عَمَلاً صالِحاً فَأُوْلئِكَ يُبَدِّلُ اللَّهُ سَيِّئاتِهِمْ حَسَناتٍ وَ كانَ اللَّهُ غَفُوراً رَحيماً<[6]

مگر كسانى كه توبه كنند و ايمان آورند و عمل شايسته نمايند، پس آنهايند كه خداوند گناهانشان را تبديل به نيكى‏ها مى‌كند و همواره خداوند بسيار آمرزنده و مهربان است.

آمرزش گناهان، به خصوص گناهاني که در اين آيات ذکر شده است، خود منّت بسيار بزرگي است که خداوند سبحان بر سر بندگان خويش مي‌گذارد. ولي شدّت مهرباني و لطف آن ذات بي‌همتا به اندازه‌اي است که علاوه بر بخشش گناهان، بدي‌ها را به نيکي تبديل مي‌نمايد؛ يعني پروندة سياه و آلودة اعمال، نابود مي‌شود و پرونده‌اي سفيد و نوراني که ثواب توبه در آن مي‌درخشد، براي بنده پديد مي‌آيد.

آية بعد هم مي‌فرمايد: هرکس توبه کند و عمل صالح انجام دهد، به نحو شايسته و رضايت بخشي به سوي حق‌تعالي باز مي‌گردد؛ يعني کسي‌که از گناه برگردد، بايد به نحوي نيکو به سوي خداوند بازگردد.

>وَ مَنْ تابَ وَ عَمِلَ صالِحاً فَإِنَّهُ يَتُوبُ إِلَي اللَّهِ مَتاباً<[7]

و هر كه توبه كند و عمل شايسته انجام دهد، پس او به نحوى نيكو و رضايت‏بخش به سوى خدا باز مى‏گردد.

اين آيه به ما مي‌فهماند که تبديل گناه به ثواب و سيّئات به حسنات، براي کسي که توبه کرده است، نزد خداوند عجيب نيست. در واقع اين آية شريفه، در مقام رفع استبعاد از تبديل سيّئات به حسنات است و حاوي اين نکتة مهم است که: امر توبه آن قدر عظيم و اثرش آن‌چنان زياد است كه سيّئات را به حسنات مبدّل مى‏كند و اين امر هيچ استبعادى ندارد، چون توبه عبارت است از رجوع خاص به سوى خداى سبحان و خداى تعالى براي کسي که به سوي او بازگشته است، هر چه بخواهد مى‏كند.

مطالعه، تفکّر، تدبّر و تکرار اين آيات و آيات متعدّد ديگري که در اين زمينه وجود دارد، ارزش و اهميّت توبه را براي انسان نمايان ساخته و او را براي رسيدن به حالت توبه، که حالت ارزشمندي است، ياري مي‌رساند.